Η φιλοσοφία του σύγχρονου μπάσκετ στη Eurohoops Academy Λεοντείου
Ο Head Coach, Κωνσταντίνος Μελέτης, αναλύει τη φιλοσοφίας του σύγχρονου μπάσκετ και τη μετουσίωσή της στα προπονητικά προγράμματα της Eurohoops Academy Λεοντείου.
Στο ξεκίνημα της νέας εποχής της, η Eurohoops Academy Λεόντειος έχει ένα μεγάλο όραμα: την ανάδειξη νέων ταλαντούχων αθλητών. Ο διευθυντής της Ακαδημίας και Euroleague Legend, Θοδωρής Παπαλουκάς, ο Head Coach, Κώστας Μελέτης, και το έμπειρο προπονητικό επιτελείο της Eurohoops Academy Λεοντείου επιδιώκουν να δημιουργήσουν αθλητές που θα πρωταγωνιστήσουν και θα εξελιχθούν μέσα από ένα στέρεο μπασκετικό οικοδόμημα. Το όραμα αυτό θεμελιώνεται σε μια συγκεκριμένη θεώρηση γύρω από το σύγχρονο μπάσκετ, σε μια φιλοσοφία που διέπει το προπονητικό πρόγραμμα, αλλά και τη λειτουργία της ομάδας στο σύνολό της. Tο Decision Making Drills And Skills Camp αποτελεί ένα συμπυκνωμένο ενδεικτικό παράδειγμα, το οποίο κατάφερε να μεταδώσει τις αξίες της Eurohoops Academy Λεοντείου σε δεκάδες ταλαντούχους αθλητές εντός και εκτός αυτής. Η Eurohoops Academy Λεόντειος ανοίγει την αγκαλιά της στα νέα ταλέντα που το μπάσκετ είναι η μεγάλη τους αγάπη κι θέλουν να δουλέψουν σκληρά για να φτάσουν στην κορυφή! Γίνε μέλος ενός ανταγωνιστικού συνόλου, που εστιάζει στην εξέλιξη του κάθε παίκτη ξεχωριστά, με στόχο τη διαμόρφωση αθλητών υψηλού επιπέδου που θα έχουν τη δυνατότητα να πρωταγωνιστήσουν!
Ο Head Coach, Κώστας Μελέτης, αναλύει τη φιλοσοφία του σύγχρονου μπάσκετ που διέπει τη Eurohoops Academy Λεοντείου και τον τρόπο με τον οποίο διαμορφώνονται τα προπονητικά της προγράμματα:
Του Κώστα Μελέτη
Η διαδικασία ανάπτυξης του καλαθοσφαιριστή έχει αλλάξει δραματικά τα τελευταία χρόνια. Ταυτόχρονα, έχει ξεκινήσει μια τεράστια συζήτηση γύρω από τον τρόπο προσέγγισης των νεαρών καλαθοσφαιριστών· από τη σωματική και αθλητική διάπλαση ως το είδος των δεξιοτήτων οι οποίες είναι απαραίτητες για τον αναπτυσσόμενο αθλητή.
Το «άτομο» έχει έρθει στο προσκήνιο. Οι ατομικές προπονήσεις δεξιοτήτων ή οι προπονήσεις εξειδικευμένης αθλητικής ανάπτυξης και φυσικής κατάστασης θεωρούνται αναγκαίες. Η καλαθοσφαίριση είναι ένα άθλημα που η τεχνική λεπτομέρεια παίζει καθοριστικό ρόλο. Ένας αθλητής που θέλει να εξελιχθεί χρειάζεται πολλές ώρες προπόνησης· ώρες οι οποίες είναι δύσκολο να βρεθούν δεδομένης της ασυμβατότητας που υπάρχει μεταξύ αθλητισμού και σχολικών υποχρεώσεων, αλλά και των περιορισμένων διαθέσιμων ωρών προπόνησης που προσφέρουν οι περισσότεροι σύλλογοι.
Ειδικά στο ηλικιακό φάσμα 12 – 15 ετών, η προπόνηση αναλώνεται πολύ συχνά στην τεχνική τακτικής, εκπαιδεύοντας τους αθλητές σε κομμάτια που ταιριάζουν στο στυλ του παιχνιδιού που θέλει να παρουσιάσει η ομάδα ως σύνολο. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να υποβαθμίζεται η εκμάθηση σημαντικών και βασικών δεξιοτήτων. Οι ατομικές δεξιότητες, όμως, είναι αυτές που οι αθλητές θα εκμεταλλευτούν σε κάθε μορφή επιθετικής τακτικής και οι οποίες, εν τέλει, διαμορφώνουν ολοκληρωμένους παίκτες. Κάθε κίνηση στο μπάσκετ μπορεί να διαχωριστεί σε πολλές μικρές εξειδικευμένες δεξιότητες. Και η έννοια της εξειδίκευσης έχει τη μεγαλύτερη σημασία, αφού μόνο με την κατάκτησή της μπορεί να διαμορφωθεί ένας ολοκληρωμένος παίκτης, ο οποίος θα έχει την προοπτική να προχωρήσει στο επόμενο στάδιο της προσωπικής του εξέλιξης.
Η ατομική επίθεση είναι αυτό που αποκαλούμε στην προπονητική κινήσεις «ένας εναντίον ενός». Είναι ένα κομμάτι στην διδασκαλία της καλαθοσφαίρισης τόσο σημαντικό, όσο και οι επιμέρους εξειδικευμένες δεξιότητες, βέβαια, στο πλαίσιο του ότι το μπάσκετ είναι ένα ομαδικό άθλημα.
Η εφαρμογή αυτών των επιμέρους δεξιοτήτων της ατομικής τεχνικής, βέβαια, έχει έναν υψηλό βαθμό δυσκολίας στην προπονητική διαδικασία. Ο αθλητής πρέπει να συνδυάσει και να εκφράσει τις εξειδικευμένες ατομικές δεξιότητες εντός ενός ομαδικού πλαισίου και ο προπονητής οφείλει να προσφέρει στον παίκτη τόσο τις σωματικές δεξιότητες, όσο και την πνευματική δεξιότητα της ένταξης του ατομικού πλεονεκτήματος στην ομαδική διαδικασία. Ο προπονητής οφείλει εδώ να δώσει στους αθλητές του εκτός από την ίδια την δεξιότητα και την προοπτική, δηλαδή, τη φιλοσοφία πάνω στη συγκεκριμένη κίνηση.
Δεν είναι αρκετό να δοθεί απλά μια άσκηση, δεν είναι χρήσιμο να ονοματιστεί απλά μια κίνηση ή προπόνηση με ένα εύηχο όνομα. Πρέπει όλα αυτά να μπουν σε ένα πλαίσιο απλό ώστε οι αθλητές να αντιληφθούν τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να εισάγουν αυτή την δεξιότητα στην ομαδική προσπάθεια.
Στο μπάσκετ η πιο απλή μορφή κίνησης μπορεί να δημιουργήσει μια σειρά από διαφορετικές επιλογές. Αυτό από μόνο του είναι περίπλοκο. Γι’ αυτό η προπονητική διαδικασία οφείλει να το απλοποιεί, ώστε ο αθλητής να γνωρίζει ανά πάσα στιγμή τι δημιουργεί κάθε του κίνηση – όχι μόνο για τον ίδιο, αλλά και για τους συμπαίκτες του. Αυτή η γνώση του αναπτυσσόμενου αθλητή θα είναι η πρώτη του μεγάλη κατάκτηση σε σχέση με τα δύο πιο δύσκολα κομμάτια: την ποιοτική ατομική δεξιότητα και την εφαρμογή της μέσα στο πολυποίκιλο πλέγμα συνθηκών. Αυτή ακριβώς η εφαρμογή είναι ένα ευρύ πλαίσιο δεξιοτήτων λήψης απόφασης για κάθε επόμενη δράση μέσα στο παιχνίδι.
Το κυριότερο αξίωμα στην ατομική τεχνική στο μπάσκετ είναι ότι η αποτελεσματικότητα κάθε ενέργειας κρίνεται από την άμεση δυνατότητα να σκοράρεις. Η ενασχόλησή μου με νεαρούς σε ηλικία αθλητές και αθλήτριες, η εκπόνηση προγραμμάτων προπόνησης ατομικής τεχνικής σε μεταβατικές περιόδους (basketball camps) εδώ και 15 χρόνια, καθώς και η συνεργασία μου με τον γκουρού coach Don Kelbick μου έχουν προσφέρει σημαντικά ερεθίσματα επί του θέματος.
Το βασικότερο κομμάτι της ατομικής τεχνικής, το πρώτο που διδάσκονται τα παιδιά, είναι η θέση τριπλής απειλής, δηλαδή, οι τρείς βασικές ενέργειες που μπορεί να κάνει ένας μπασκετμπολίστας: πάσα, σουτ και ντρίμπλα. Ουσιαστικά, όμως, σύμφωνα με τον Don Kelbick, το μόνο που εμπεριέχει άμεση απειλή από τις τρείς αυτές ενέργειες είναι μία: το σουτ. Αυτή του η άποψη είναι η πιο κατάλληλη επιβεβαίωση αυτού που περιγράφω σχετικά με τον τρόπο προσέγγισης του αθλητή στο κομμάτι της ατομικής τεχνικής. Μπορεί να ακούγεται ως ακραία θεώρηση, αλλά ουσιαστικά δεν είναι, καθώς ο στόχος μιας αμυντικής προσπάθειας είναι ακριβώς αυτός: να αποτρέψει την επίτευξη του καλαθιού, να δώσει λιγότερες ευκαιρίες στην επίθεση να σουτάρει, να επιτεθεί.
Είναι ξεκάθαρο ότι κάθε τι που συμβαίνει στην επίθεση, συμβαίνει υπό την απειλή της επίτευξης ενός καλαθιού. Η αντίπαλη άμυνα πρέπει να πιστεύει ότι μπορείς να σκοράρεις σε κάθε κατάσταση. Αυτή η απειλή δημιουργεί πίεση και καταστρέφει κάθε πρόθεση για βοήθεια, ενώ, παράλληλα, όταν υπάρξει η βοήθεια δημιουργεί πολλαπλές επιλογές και ευκαιρίες να σκοράρουν οι υπόλοιποι παίκτες της ομάδας.
Αυτό σημαίνει ότι κάθε φορά που ο παίκτης έχει τη μπάλα πρέπει τα χέρια, τα πόδια και το κεφάλι του να προσαρμόζονται για να εκτελέσουν ένα σουτ. Πολύ συχνά οι αθλητές γυρίζουν πλάτη στο καλάθι, παίρνουν θέση τέτοια που δεν μπορούν να δουν κάθε γωνία του γηπέδου ή ψάχνουν να δώσουν την πάσα και, έτσι, χάνουν την ευκαιρία να εκτελέσουν ένα σουτ ή ένα επιτυχημένο drive.
Αν ο παίκτης σκεφτεί το σουτ, τότε μπορεί να ντριπλάρει και να περάσει τον αντίπαλο, γιατί αυτός θα πάει κοντά, ή μπορεί να πασάρει πιο εύκολα γιατί η άμυνα θα μετακινηθεί. Ποτέ ίσως δεν θα καταφέρει να σουτάρει αν πρώτα από όλα δεν έχει αυτό στο μυαλό του το σουτ. Μόνο σε αυτή τη συνθήκη υφίσταται η τριπλή απειλή.
Προχωρώντας λίγο αυτή την θεώρηση σχετικά με την ατομική τεχνική και την ανάπτυξη του παίκτη, το ίδιο ακριβώς mentality ταιριάζει και στη δεξιότητα της ντρίπλας. Ο σκοπός της ντρίπλας είναι να φέρει τη μπάλα κοντά στο καλάθι – κάθε άλλη χρήση της πρέπει να θεωρείται τόσο αναίτια όσο και ότι κάνει κακό στο παιχνίδι σου. Η επιθετικότητα της ντρίπλας είναι αυτό που μπορεί να την κάνει πραγματικά πολύτιμη. Όταν ο παίκτης ντριπλάρει επιθετικά, σκεπτόμενος το τελείωμα, σίγουρα θα έχει την ευκαιρία της αντίδρασης της άμυνας. Η επιθετικότητα θα αποφέρει την καλύτερη δυνατή επιλογή.
Το μπάσκετ είναι ένα παιχνίδι καταστάσεων στο οποίο πρέπει να ανακαλύπτεις τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα του αντιπάλου σου σε κάθε συνθήκη που δημιουργείται. Ο καταλληλότερος τρόπος για να το κάνεις είναι να απλοποιήσεις τη σκέψη και την τεχνική σου!
Ένας παίκτης που έχει την δυνατότητα να σκοράρει με επιτυχία είναι αυτός που βάζει την άμυνα σε μειονεκτική θέση, γιατί την βάζει σε θέση να δράσει πριν δράσει ο ίδιος. Αυτή ακριβώς είναι η στιγμή που μπορεί ο αθλητής να πάρει την απόφαση του. Απλό και ουσιαστικό – η δεξιότητα της λήψης απόφασης σχετίζεται κυρίως με το πόσο επιθετική είναι η σκέψη σε κάθε επαφή με την μπάλα. Όταν ο παίκτης είναι έτοιμος να επιτεθεί αμέσως, γίνεται πιο γρήγορος και πιο αποφασιστικός, χρησιμοποιεί λιγότερες ντρίπλες, δημιουργεί λιγότερα λάθη και επιβάλλει στην άμυνα να κινηθεί πρώτη.
Το πλεονέκτημα που δίνει η πρώτη αμυντική κίνηση είναι και η βασική δεξιότητα που πρέπει να έχει ένας αθλητής στην λήψη απόφασης για την επόμενη ενέργεια του· δεν περιμένει, προκαλεί την άμεση αντίδραση της άμυνας ενστικτωδώς από την ίδια του την επιθετική φιλοσοφία.
Το μπάσκετ είναι ένα είδος σκάκι, με υψηλές, όμως, ταχύτητες εκτέλεσης που έχουν ανάγκη την υψηλή τεχνική εφαρμογή. Η επιθετικότητα αποτελεί τον καλύτερο οδηγό στην ανάπτυξη της δεξιότητας λήψης απόφασης. Με αυτή την πεποίθηση στον πυρήνα της φιλοσοφία της, η Eurohoops Academy Λεόντειος σχεδιάζει το προπονητικό της πρόγραμμα ώστε οι νεαροί ταλαντούχοι αθλητές να οδηγηθούν στην ουσιαστική αθλητική ωρίμανση.